به نقل از «بولتن نیوز»

گام‌های سینمای ایران برای اقتصاد پویا/ آمار و ارقام چه می‌گویند

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۹۴۳۳۳۱

گروه سینما و تلویزیون: اکران نوروزی سال ۹۵ یکی از برهه های طلایی بود که سینمای ایران به خود دید و در آن زمان فیلم های اکران شده یعنی «بادیگارد»، «ابد و یک روز»، «کفش هایم کو»، «خشم و هیاهو»، «پنجاه کیلو آلبالو» و «من سالوادور نیستم» به فروشی بالغ بر ۲۳ میلیارد تومان دست یافتند. این فروش فیلمسازان و بخش خصوصی را بر آن داشت تا به سمت فیلمسازی و حتی سالن‌سازی تشویق شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش بولتن نیوز، فروش موفق سال ۹۵ سینمای ایران را امیدوار کرد که در سال ۹۶ هم فروش خوبی داشته باشیم و البته فروش آثار سینمایی در اکران نوروز ۹۶ هم پیام خوبی برای فیلمسازان دارد. اکران نوروز امسال با فیلم های «گشت ۲»، «خوب، بد، جلف»، «ماجرای نیمروز»، «آباجان»، «سه بیگانه» و «یک روز به خصوص» به فروش ۲۴ میلیارد تومانی تا ۲۴ فروردین رسیده است که بار اصلی این فروش را «گشت ۲» با ۱۱ میلیارد و ۷۳۰ میلیون تومان و «خوب، بد، جلف» با ۱۳ میلیارد و ۵۳۰ میلیون تومان در حالی به دوش می کشند که «خوب، بد، جلف» فیلم اکران نوروزی نیست، چرا که اکران فیلم مذکور از ۲۷ بهمن سال ۹۵ در سینماهای سراسر کشور آغاز شد و به لطف فروش بالا و مدت زمانی قانونی اکرانش یعنی اکران ۷ هفته ای همچنان روی پرده باقی ماند.
نکته دیگری که می توان به آن اشاره کرد این است که در این میان قیمت بلیت سینما افزایش پیدا کرده و طبق آماری که منتشر شده است در اکران نوروزی سال ۹۶ آثار سینمایی با وجود افزایش ۱۱ درصدی فروش با کاهش ۱۵ درصدی مخاطبان مواجه شده اند. برای مشخص شدن علل این موضوع و راهکارهای داشتن یک سال سینمایی خوب با مجید مسچی مدیر عامل موسسه سینماشهر، علی سرتیپی رییس کانون پخش کنندگان سینما، تهیه‌کننده سینما و سینمادار و مهرداد فرید دبیر شواری عالی تهیه کنندگان و کارگردان و تهیه‌کننده به گفتگو پرداختیم که شرح بیشتر این گفتگوها را در زیر می خوانید:
مجید مسچی مدیر عامل موسسه سینما شهر درباره کم شدن رقم مخاطبان در نوروز ۹۶ نسبت به نوروز ۹۵ گفت: عوامل مختلفی می تواند در این مساله دخیل باشد، به هر حال ما کالایی عرضه می کنیم که کیفیت این کالا همیشه ثابت نیست. باید در نظر گرفت که فیلم های امسال با سال گذشته متفاوت بودند. شیوه تبلیغات و قیمت بلیت هم در این مساله دخیل است. اگر فیلم های امسال را با سال گذشته مقایسه کنیم متوجه این تفاوت می شویم. ما در نوروز ۹۵، ۲ فیلم کمدی داشتیم که امسال هم به جای آن ۲ فیلم کمدی، «گشت ۲» و «خوب، بد، جلف» به نمایش درآمدند.
نمی‌توان گفت آمار فروش باید هر سال یکسان باشد
وی افزود: سال گذشته فیلم ارزشی «بادیگارد» هم اکران شد که به جای آن امسال «ماجرای نیمروز» به نمایش در آمد اما باید توجه داشت که «بادیگارد» فروش بالایی داشت و فیلم مخاطب پسندتری بود. از میان فیلم های اجتماعی سال گذشته «ابد و یک روز» به نمایش درآمد و فروش بالایی داشت اما امسال «آباجان» از این طیف اکران شد که فروش چندانی ندارد. نوروز ۹۵ فیلم «کفشهایم کو» که فروش پایینی داشت به نمایش درآمد و امسال به جای آن فیلم «یک روز بخصوص» اکران شد. بنابراین، این موضوع عجیب نیست و نمی توانیم بگوییم که هر سال آمار فروش باید یکسان باشد.
مدیر عامل موسسه سینماشهر عنوان کرد: هر چند در سال ۹۵ چند سالن سینما بازگشایی شد اما سالن‌های تاثیرگذاری مثل سینما کورش نبودند و در قالب ۲۵ سینمای پرفروش که بدنه اصلی فروش هستند سینمای پرفروش اضافه نشده است. همچنین باید دید که مکانیزم فروش در کدام سینماها اتفاق می افتد. این نکته را هم باید در نظر گرفت که همه سینماهای کشور در فروش مدخل نیستند و تعدادی از آنها در فروش تاثیر چندانی ندارند. حال باید دید که این آمار در سینماهای تاثیرگذار چقدر کم یا زیاد شده است؟
هر چند عده ای افت مخاطب را ناشی از افزایش قیمت بلیت می دانند اما افزایش قیمت بلیت در همه سینماها اتفاق نیفتاده استوی بیان کرد: هر چند عده ای افت مخاطب را ناشی از افزایش قیمت بلیت می دانند اما افزایش قیمت بلیت در همه سینماها اتفاق نیفتاده و تعداد قابل توجهی از سینماهای کشور افزایش قیمت نداشتند. این افزایش در تعدادی از سینماها هم به این صورت بود که مثلا از ۵ هزار تومان به ۶ هزار تومان افزایش پیدا کرد اما در مجموع به شکل معمول افزایش قیمت بلیت داشتیم.
مسچی ادامه داد: آثار سینمایی در فروردین سال ۹۴ نزدیک به ۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان فروش داشته اند این رقم در سال ۹۵ در مدت مشابه به بیش از ۲۳ میلیارد افزایش پیدا کرد. در سال ۹۶ هم تاکنون تقریبا به همین رقم از فروش رسیده ایم بنابراین به نظر می رسد به یک فروش ثابت رسیده ایم که نسبت به سال گذشته تغییر شدیدی نکرده است. فروش آثار سینمایی در اردیبهشت ماه سال ۹۴، ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بود. در همین ماه در سال ۹۵ آثار سینمایی ۱۸ میلیارد تومان فروش داشتند و حال باید دید که اردیبهشت ماه امسال به چه میزان از فروش می رسیم. نکته ای که می خواهم روی آن تاکید کنم این است که سینما رفتن فارغ از فیلم دیدن کم کم در حال تبدیل شدن به عادت مردم است و کم کم در برنامه زندگی مردم قرار می گیرد بنابراین به نظر می رسد با افت زیادی رو به رو نبوده ایم.
مدیر عامل موسسه سینما شهر با اشاره به اینکه بخشی از افزایش آمار مخاطبان به نوع فیلم ها بر می گردد، توضیح داد: قبلا اینگونه فکر می کردند که اگر فیلم های جذاب تر و مردم‌پسندتری داشته باشیم تماشاگران آنها هم زیاد می‌شود و چنین تصور می شد که اگر یک فیلم خوب باشد همه چیز حل شده است و مهم نیست که صندلی های یک سینما پاره یا آن سینما گرم یا سرد باشد. درواقع بار همه چیز را سینما به دوش می کشید بنابراین ممکن بود با خوب نبودن فیلم ها، فروش ها افت کند اما در دوره ای که هم اکنون در آن به سر می بریم نوع سینماها هم تاثیر اساسی در این موضوع دارند. به هر حال سینماهای جدید فضای مطلوب تری دارند و اگر تعداد سالن های یک سینما زیاد باشد مخاطبان به مقصد سینما برای تماشای یک فیلم خاص نمی روند بلکه با خودشان می گویند که می رویم تا ببینیم در سینما چه فیلمی به نمایش در می آید.
وی افزود: این روش مثل عادت غربی ها است که سینما رفتن تبدیل به عادت آنها شده است. در میان ایرانی ها هم سینما رفتن تبدیل به عادت شده و فیلم دیدن در اولویت دوم قرار دارد. پس هر چه فضای سینماها را جدید و مدرن کنیم و تعداد سالن ها را افزایش دهیم عادت به سینما رفتن تقویت می‌شود.
این مدیر سینمایی بار دیگر تاکید کرد: در برخی از ماه ها ریزش مخاطب می تواند رخ دهد، برای مثال هر سال در خردادماه با کاهش مخاطبان نسبت به ماه های دیگر مواجه هستیم و این مورد چیز عجیبی نیست.
مدیر عامل موسسه سینما شهر بیان کرد: نمی دانم چرا اینقدر نسبت به این موضوع حساسیت ها زیاد شده است؟ باید توجه کرد که در فروردین سال ۹۴ فروش سینماها ۵ میلیارد تومان بود اما حالا افزایش چشمگیری داشته ایم. در این افزایش مگر تاثیر افزایش قیمت بلیت چقدر بوده است؟ مگر فروش آثار سینمایی در تمام کشورهای دنیا هر ساله نسبت به سال قبل ۲ برابر می‌شود؟ جالب است که بگویم الان نزدیک به ۱۰ سال است که فروش آثار سینمایی در آمریکا بین ۹.۶ تا ۱۰ میلیارد دلار است.
مسچی با اشاره به اینکه گاهی پیش می آید سناریویی در ذهن افراد است و همه موارد را کنار هم می گذارند تا نتیجه ای را که مدنظرشان است بگیرند، بیان کرد: این نکته را باید بپذیریم که احداث یک سینما در یک مجتمع تجاری برای کمک به آن مجتمع تجاری بوده و هیچ وقت ندیده ایم که زمینی مستقل برای تاسیس سینما در نظر گرفته شود. در حقیقت عمده سینماهایی که ساخته شده اند و یا در حال ساخت هستند همه در مجموعه‌های تجاری هستند. در حال حاضر اینگونه نتیجه گیری می شود که سینما به گونه ای است که می تواند مشتری برای یک مجموعه تجاری بیاورد. برای مثال گاهی دیده می‌شود که یک مجتمع تجاری با رکود مواجه و تعداد مراجعان به آن کم می‌شود بنابراین صاحبان آن مجتمع به دنبال ابزاری هستند که مردم را ترغیب کنند تا به مجتمع آنها رجوع کنند. این ابزار می تواند شامل شهربازی، رستوران و یا یک سینما در داخل یک مجتمع تجاری باشد. با این وجود باید به این نکته توجه کرد در سال گذشته چند مجتمع تجاری در تهران و شهرستان ساخته شده اند یا درحال ساخت هستند؟
رونق مجتمع‌های تجاری با ساخت سالن های سینما
مدیر عامل موسسه سینما شهر ادامه داد: در سال های گذشته قانونی وجود داشت که می گفت اگر کسی سینمایی در مجتمع تجاری بسازد شهرداری به او تخفیف می دهد. در حال حاضر من چند مجتمع تجاری می شناسم که صاحبان آن واحدهای تجاری خود را می خواهند به سینما تبدیل کنند چون سینما می تواند مجتمع آنها را نسبت به مجموعه تجاری رقیب شلوغ کند. مجموعه کورش یکی از مجموعه هایی است که با این تفکر روی کار آمد. به هر حال وقتی یک مجموعه تجاری وجود داشته باشد که رستوران، کافی شاپ و شهربازی داشته باشد مردم به آن بیشتر مراجعه می کنند و در پی آن مجتمع های تجاری دیگر سعی می کنند خودشان را مانند آن مجتمع تجاری کنند، به این ترتیب تعداد سینماها نیز افزایش پیدا می کند.
وی افزود: سینما ارگ تجریش هم به همین ترتیب روی کار آمد. این مجتمع تجاری بسیار خلوت بود، اما پس از چندی بدون اینکه کمکی از دولت دریافت کند چند سالن کوچک در دل خود ایجاد و بعد از احداث این سالن های سینما مشتری های آن افزایش پیدا کرد. برای مثال بعد از عید در برخی از روزها تعداد مشتری های آن به هزار نفر می رسید، در واقع با این فکر این مجموعه تجاری زنده شد. بنابراین باید به این آمار و ارقام ها در ابعاد کلان اقتصادی توجه کرد آن وقت است که می بینیم این رقم کاهش مخاطبان رقم چندانی نیست.
مسچی با اشاره به اینکه امسال تبلیغات آثار سینمایی نسبت به سال گذشته کمتر شد، گفت: هر چند تبلیغات در میزان فروش دخیل است اما باید در نظر گرفت بحث های اجتماعی عوامل مختلفی دارند بنابراین نمی توان گفت قطع تبلیغات ماهواره ای باعث ریزش مخاطب شده است. این جریان به عوامل مختلفی بستگی و ابزارهای متفاوتی هم دارد. البته باید توجه داشت که شبکه های مجازی در این بین حرف زیادی برای گفتن دارند. ما به فکر این هستیم که شبکه ای در فضای مجازی داشته باشیم که تبلیغات آثار سینمایی در آنجا رخ دهد. به هر حال تعداد مراجعان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نسبت به سال های گذشته افزایش پیدا کرده و هر کدام از صاحبان فیلم ها و حِرف اگر بتوانند از این فضا بیشتر استفاده کنند موفق ترند.
مراجعان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نسبت به سال های گذشته افزایش پیدا کرده و هر کدام از صاحبان فیلم ها و حِرف اگر بتوانند از این فضا بیشتر استفاده کنند موفق ترندوی ادامه داد: تعدادی از مخاطبان نه ماهواره می بینند و نه شبکه های داخلی را پیگیری می کنند اما آنها به شبکه های اجتماعی دسترسی دارند. اگر ما درباره سینما صحبت می کنیم باید ببینیم از ۸۰ میلیون نفر جمعیت ایران چند نفر به سینما می روند. تعداد افرادی که به سینما می روند بین ۶ تا ۸ میلیون نفر هستند که عمدتا در شهرهای بزرگ و از افراد جوان هستند. از این میان ۸۰ درصد از این افراد عضو شبکه های اجتماعی هستند بنابراین می توانند در جریان اخبار و رویدادها باشند.
مدیر عامل موسسه سینما شهر گفت: در همین راستا ۲ کار می توان انجام داد؛ یکی اینکه این جامعه ۷-۸ میلیونی سینمارو را به ۱۵ میلیون نفر برسانیم و روش دوم این است که کاری کنیم که این جامعه ۷-۸ میلیونی برای اینکه برای مثال ۴ بار به سینما بروند ۶ بار به سینما رجوع کنند، یعنی دفعات رفتن آنها به سینما را افزایش دهیم. مورد اول با توسعه فضاهای نمایشی در شهرهای مختلف می تواند اتفاق بیفتد و مورد دوم با فیلم ها ممکن می‌شود یعنی هر چه فیلم ها متنوع تر باشد افراد به رفتن به سینما تشویق می شوند.
وی عنوان کرد: این را هم باید بپذیریم که بخشی از این موضوع و گفتن این مسایل به دلیل دعواهای سیاسی است. برخی می گویند که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید متعهد باشد که تعداد افراد سینمارو ثابت بمانند در حالی که این موضوع به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ربطی ندارد.
آمار تماشاگران شهرستانی به تهرانی نزدیک شده است
این مدیر عنوان کرد: آمار جالبی از نسبت افرادی که در تهران به سینما می روند و افرادی که در شهرستان به سینما رجوع می کنند وجود دارد. در سال ۹۱ درصد رفتن افراد به سینماها در تهران به شهرستان ۶۱ به ۳۹ بود. این آمادر در سال ۹۲، ۵۹ به ۴۱، در سال ۹۳، ۵۷ به ۴۳، در سال ۹۴، ۵۳ به ۴۷ و در سال ۹۵، ۵۰ به ۵۰ شد. یعنی تعداد مخاطبان نصف به نصف شد. یکی از دلایل این موضوع دیجتالی شدن سینماها بود و فیلم ها به صورت همزمان در همه شهرستان به نمایش در آمد و به همین ترتیب آمار مخاطبان شهرستانی افزایش پیدا کرد. این در حالی بود که در سال های قبل گاهی پیش می آمد که شهرهای کوچک بعد از ۸ ماه آثار سینمایی را با کیفیت نامطلوبی تماشا می کردند.
مسچی درباره چینش فیلم های سینمایی در نوروز ۹۶ گفت: به نظرم امسال چینش فیلم ها بد نبود. سال گذشته «ابد و یک روز» بعد از تعطیلات نوروزی به فروش بالایی رسید. به طور کلی ما با پدیده ای مواجه هستیم که در هیچ کجای دنیا تضمینی برای آن وجود ندارد و قابل پیش بینی نیست، برای مثال نمی توانیم بگوییم یک فیلم حتما می فروشد. شاخص های سینما را باید از جهت ضریب اشغال صندلی ها، تعداد بلیت های فروخته شده برای هر صندلی در سال و در بازه های زمانی طولانی تر در نظر گرفت. برای مثال ۳ ماه نخست امسال با ۳ ماه نخست سال گذشته در نظر گرفته شود. پس نمی توان درباره ۲۰ روز قضاوت کرد و گفت فروش کمی داشتیم و یا آمار مخاطبان پایین بوده است ضمن اینکه فروش نوروزی غیر طبیعی است چون مردم در این ایام تعطیل به مسافرت می روند و وقت برای تماشای فیلم ها دارند، پس باید این آمار در بازه های زمانی بلندتری در نظر گرفته شود.
شاخص های سینما را باید از جهت ضریب اشغال صندلی ها، تعداد بلیت های فروخته شده برای هر صندلی در سال و در بازه های زمانی طولانی تر در نظر گرفتمدیر عامل موسسه سینما شهر در پایان گفت: باید بپذیریم که بعضی فیلم ها می فروشند و بعضی نمی فروشند و این یک روند طبیعی است.
در ادامه صحبت‌های مجید مسچی با علی سرتیپی رییس کانون پخش کنندگان سینما صحبت کردیم. وی هرچند نسبت به فروش سینما در آینده امیدوار و معتقد است که با آمدن فیلم های جدید این روند تغییر پیدا می کند اما دلیل اصلی افت مخاطب را نوع فیلم ها می داند.
وی آمار فروش اکران نوروزی سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ گفت: سینمای ایران از اول فروردین ۹۶ تا ۲۴ فروردین به فروش ۲۴ میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان رسید که حدودا ۱۰/۷ درصد نسبت به سال گذشته در همین زمان بالاتر بوده و ۲ میلیون و ۵۸۱ هزار نفر تماشاگر داشته است که نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۱۵ درصد کاهش مخاطب داشته ایم. این آمار با احتساب گرانی ۲۰ درصدی بلیت ها است ولی به لحاظ مخاطب ریزش داشته که چند دلیل باعث این امر شده که اصلی ترین آنها هم نوع فیلم ها است.
وی افزود: ما سال گذشته ۲ فیلم کمدی خوب داشتیم که امسال هم «گشت ۲» و «خوب، بد، جلف» جایگزین آن ۲ شدند. با این وجود سال گذشته فیلم پرفروش «ابد و یک روز» به نمایش درآمد که امسال جایگزینی برای آن وجود نداشت. سال گذشته «بادیگارد» اکران شد که امیدواریم امسال «ماجرای نیمروز» بتواند به رقم فروش آن نزدیک شود. پس نکته اصلی همان نوع فیلم ها است.
رییس کانون پخش کنندگان سینما عنوان کرد: دومین دلیل تبلیغات فیلم ها است. سال گذشته