به نقل از «فردا»

پوشش مادر در انیمیشن ایرانی جنجالی شد! +تصاویر

تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۱۱۹۷۲۰

اقدام ساختارشکنانه شبکه کودک در مجموعه انیمیشنی «بچه های ساختمان گل ها» و نمایش مادر بی حجاب در منزل، به مسئله ای جنجالی تبدیل شده، ضمن گفتگو با مدیر شبکه کودک و کارگردان این مجموعه، مسئله را بررسی کردیم.

پارس نیوز: اقدام ساختارشکنانه شبکه کودک در مجموعه انیمیشنی «بچه های ساختمان گل ها» و نمایش مادر بی حجاب در منزل، به مسئله ای جنجالی تبدیل شده، ضمن گفتگو با مدیر شبکه کودک و کارگردان این مجموعه، مسئله را بررسی کردیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! اواخر اسفند مجموعه ای انیمیشنی به اسم «بچه های ساختمان گل ها» از شبکه کودک پخش شد. پیش از این هم بارها مجموعه های مختلفی از این شبکه پخش شده بود اما هیچ وقت نتوانسته بود تا این حد جنجال ساز شود. مهم ترین ویژگی این مجموعه که آن را از سایر تولیدات متمایز می کرد، این بود که مادر خانواده مثل تمام مادرهای واقعی، در منزل بدون حجاب ظاهر می شد و زمانی که در مواجهه با نامحرم قرار می گرفت یا از خانه بیرون می رفت، چادر سر می کرد.
بلافاصله بعد از شروع پخش این مجموعه، تصاویر آن در شبکه های اجتماعی منتشر شد. همه به عنوان یک اتفاق عجیب در تلویزیون از آن اسم می بردند؛ اتفاقی که هیچ وقت پیش از این نمونه اش را در تلویزیون سراغ نداشتیم. گمان می کردیم با موجی که ایجاد شده، تلویزیون خیلی زود جلوی پخش آن را بگیرد و آن را از آنتن بیرون بکشد اما چنین اتفاقی نیفتاد و پخش مداوم بچه های ساختمان گل ها نشان داد که این ساختارشکنی کاملا مورد تایید تلویزیون است و طبیعتا از سوی مراجع تقلید هم با مشکلی روبرو نشده. نکته مهم تر اینکه، بچه های ساختمان گل ها، محصول سازمان اوج کودک و نوجوان است؛ رسانه ای مورد قبول نظام که در ساخت فیلم هایی مثل «ایستاده در غبار»، «بادیگارد» و ... مشارکت داشته.
این اقدام شبکه کودک در کنار تعاریف و تمجیدهای بسیاری از سوی برخی مخاطبان، معترضان زیادی را هم به واکنش واداشته. در این پرونده ضمن گفتگو با محمد سرشار، مدیر شبکه کودک، روایت کارگردان این مجموعه را هم درباره ساخت آن منتشر کرده ایم.

رازهای یک انیمیشن خط شکن
محمد سرشار مدیر شبکه کودک و نوجوان تلویزیون از مشکلات و سختی های این ساختارشکنی و واکنش های مسئولان و مراجع تقلید و مخاطبان می گوید.

ساختارشکنی کار سختی است. قطعا در مقابل هر ساختارشکنی عده ای موافقند، حمایت می کنند و پشت این تغییر می ایستند و عده ای هم هستند که اعتراض می کنند و مسئله را به تهدید و محاکمه می کشانند، مخصوصا ساختارشکنی در فضای رسانه ملی که جای خودش را دارد. نمایش مادر بی حجاب در خانه که در مجموعه انیمیشنی «بچه های ساختمان گل ها» اتفاق افتاد، به لحاظ ساختارشکنی در رسانه ملی، درجه بسیار بالایی دارد. خیلی ها نسبت به استفتای موجود در این رابطه اطلاعی نداشته اند و به دلیل این عدم آگاهی، موضع گیری کرده اند و خواهان حذف این مجموعه شده اند و خیلی ها هم به شبکه کودک برای این اقدام، تبریک گفته اند. این مسئله حساس، اولین بار در شبکه کودک و در دوره مدیریت محمد سرشار اتفاق افتاده و طبیعتا این مدیر با واکنش ها، اعتراض ها و نظرات مختلفی روبرو است. درباره این اقدام مهم در تلویزیون با این مدیر گفتگوی مفصلی انجام داده ایم. قطعا با خواندن این مصاحبه به خیلی از سوالات و ابهامات ذهنی مخاطبان در این زمینه پاسخ داده می شود.

این اولین باری است که بعد از انقلاب،مجموعه ای ایرانی از تلویزیون ملی پخش می شود که مادر خانواده در آن بی حجاب ظاهر می شود. این پیشنهاد از طرف تلویزیون مطرح شده یا مرکز اوج کودک و نوجوان نسبت به آن اصرار داشت؟
- بی حجابی مادر در خانه، تنها نوآوری شبکه کودک نیست ولی از بقیه مشهورتر شده. ما در حوزه هنری کودک و نوجوان سه سال فرصت داشتیم تا خوب ببینیم، بخوانیم و طراحی کنیم. از سال های 1391 تا 1394، جمعی از جوانان در آنجا جمع شده بودند و درباره مسائل عرصه هنر و رسانه فکر می کردند و ایده می پرداختند. ما در شبکه کودک، اجازه تولید انیمیشن را نداشتیم بنابراین این ایده را در مرکز اوج کودک و نوجوان جلو بردیم و مجموعه پویانمایی «بچه های ساختمان گل ها» را ساختیم.

تا چند سال پیش هیچ کس فکرش را هم نمی کرد که تلویزیون چنین مجوزی برای پخش یک انیمیشن صادر کند. فکر می کنید به دلیل فراگیری شبکه های ماهواره ای یا حضور بچه ها در شبکه های اجتماعی، مدیران سازمان صدا و سیما چنین مجوزی صادر کرده اند؟

- هر مدیری، فرزند زمانه خودش است. اما هر نسلی باید بر دوش موفقیت های نسل قبلی خود بایستد نه این که خطاهای آنها را تکرار کند. ما از نظر فقهی مسئله را بررسی کردیم و فتاوای رهبر معظم انقلاب را به دقت خواندیم و بحث کردیم. به این نتیجه رسیدیم که بر اساس نظرات فقهی ایشان، نمایش زن مسلمان غیرمشهور در پویانمایی مانند آثار رئال نیست و دست بازتری برای آفرینشگران هنری وجود دارد. البته این حلال شرعی، یک چارچوب های کلی هم دارد. مثلا مانند هر کار دیگری، نباید همراه با اهانت به دیگران باشد یا این که نباید عموم مردم را از نظر جنسی تحریک کند و ... بنابراین این مسئله نه ربطی به وجود شبکه های ماهواره ای دارد و نه حضور کودکان در شبکه های اجتماعی. من اسمش را «احیای یک فرصت فقهی برای آموزش عملی حجاب به کودکان» می نامم. در خصوص تصمیم گیری برای نمایش هم بنده رئیس سازمان و معاون سیما را در جریان گذاشتم اما تصمیم پخش بر اساس اختیارات و تشخیص مدیر شبکه کودک بود.
اگر مرکز اوج کودک و نوجوان از این مسئله حمایت نمی کرد، تلویزیون به همین راحتی می پذیرفت؟

- حتما باید مجموعه ای متولی تولید انیمیشن بر اساس این ایده می شد و البته این کار خطر بزرگی داشت چون ممکن بود چند صد میلیون تومان سرمایه تولید،از پخش تلویزیونی باز بماند و در صندوق تهیه کننده خاک بخورد. اینکه مدیر ارشد تولید مجموعه بچه های ساختمان گل ها و مدیر ارشد پخش آن از تلویزیون، یک نفر بودند، قطعا تضمین قابل قبولی برای موفقیت این تجربه جدید بود.

پیش از این از سوی مجموعه دیگری در سازمان صدا و سیما چنین پیشنهادی ارائه شده بود؟

- متاسفانه شبکه کودک - چه در کانال پویا و چه در کانال نهال - اجازه تولید برنامه های سطح الف (مانند آثار داستانی رئال، پویانمایی و ...) را ندارد. به طور خاص در زمینه انیمیشن، مرکز پویانمایی صبا مسئول اصلی تولید انیمیشن در سازمان صدا و سیماست که سیاست های آنها در خصوص پوشش بانوان در نبود نامحرم، همان چیزی است که تاکنون دیده اید. یعنی به تقلید از آثار رئال، زن ها در همه حالات - چه نامحرم باشد و چه نباشد - محجبه هستند.

شما به عنوان مدیر شبکه کودک، چرا به دنبال نمایش واقع گرایانه پوشش مادر خانواده بودید؟

- خردسالان و کودکان مخاطب تلویزیون باید از ترکیب هنرمندان سرگرمی و آموزش (Edutainment) تربیت شوند. نباید همه بار آموزش بر عهده منابع صرف آموزشی مانند کتاب های احکام شرعی باشد. بنابراین بهترین شیوه آموزش حجاب به خردسالان، نمایش واقع گرایانه آن است تا به مرور مخاطب یاد بگیرد محرم و نامحرم چه کسانی هستند و چگونگی پوشش در مقابل نامحرم چیست. برخی نظرسنجی ها نشان می دهد به رغم این حجم آموزش های رسمی در خصوص حجاب، درصد قابل توجهی از مردم مصادیق محرم و نامحرم را به درستی نمی شناسند. ما تلاش کردیم در مرکز اوج کودک و نوجوان، با ساخت چند مجموعه پویانمایی جذاب، سبک زندگی بومی را به خردسالان آموزش دهیم و نتیجه آن ابتدا مجموعه «اتل متل یه جنگل» و سپس «بچه های ساختمان گل ها» شده است.
فکر می کردید اینقدر سریع با واکنش مثبت و منفی مخاطبان روبرو شود و این حجم بازتاب داشته باشد؟

- راستش را بخواهید، بله! شبکه کودک بسیار پربیننده است و ما در یک سال اخیر تلاش کرده ایم حساسیت خانواده ها به غذای روح فرزندان شان را بالا ببریم. بنابراین کوچک ترین موفقیت یا خطای شبکه کودک، با واکنش های گسترده مواجه می شود. در تابستان و پاییز 1395، مجموعه پویانمایی «اتل متل یه جنگل» محبوب ترین انیمیشن تلویزیون از نظر خردسالان و کودکان زیر 12 سال شد؛ بنابراین می دانستیم که بر اساس تمهیدات شبکه کودک «بچه های ساختمان گل ها» محبوبیتی بالاتر از آن به دست خواهد آورد.

نگران نبودید این ساختارشکنی با مخالفت و اعتراض بخشی از جامعه روبرو شود؟ چون همین الان هم نظرات مخالف زیادی درباره آن وجود دارد.
- هر بهبودی، تغییر محسوب می شود و همه تغییرات، مخالف دارند. شما هر چقدر از نردبان موفقیت بالاتر بروید، واکنش های بیشتری از موافقان و مخالفان خود می بینید. بنابراین باید یاد بگیرید با مخالفت ها زندگی کنید. ما تلاش کردیم گوش شنوایی داشته باشیم و با حساسیت زیاد، مخالفت ها را بشنویم، گاهی برخی مخالفت ها، به دلیل ندیدن همه ابعاد مسئله از سوی ما بوده. بنابراین گاهی مخالفت ها هدیه ای به ماست تا خطاهای مان را اصلاح کنیم و بهتر شویم.

بازخورد مدیران سازمان یا مراجع تقلید در این باره چه بود؟

- در بین مدیران سازمان صدا و سیما، واکنش منفی ندیدیم و به دلیل اطمینانی که به نظریه تربیتی پشتیبان شبکه کودک دارند، شاهد همدلی و همراهی آنان بوده ایم. از سوی مراجع معظم تقلید هم واکنشی گزارش نشده است. البته این را باید عرض کنم که سازمان صدا و سیما تابع نظرات فقهی ولی فقیه است و در خصوص موارد اختلافی بین مراجع معظم تقلید، فتوای رهبر معظم انقلاب ملاک عمل است.

این سریال به خاطر نمایش واقعیت های یک خانواده، مخاطبان زیادی هم پیدا کرده. در نظرات منتشر شده در خود شبکه پویا، بسیاری از مادران معتقدند که به این شیوه، خیلی راحت تر می توانند مسئله محرم و نامحرم را به بچه ها آموزش دهند. این مسئله را قبول دارید؟

- قطعا همین طور است. ما معتقدیم شبکه کودک باید مهم ترین دستیار رسانه ای خانواده در تربیت فرزندان باشد. بنابراین تلاش می کنیم کمترین تعارض را با چهارچوب خانواده تراز داشته باشیم و با همدلی کامل با پدران و مادران، پیش برویم.

رویکرد بعدی شبکه پویا در این زمینه چیست؟ از این به بعد قرار است این ساختار در سایر مجموعه های انیمیشنی این شبکه تکرار شود یا به خاطر اعتراض ها ممکن است قید این روش را بزند؟

- این مسیر قبل از بچه های ساختمان گل ها شروع شده بود اما در ابتدای سال 95 با تولید و پخش یک نماهنگ با موضوع سلام، نمایش بی حجاب زن در کنار خانواده را آزموده بودیم و آماده برداشتن گام بزرگ تر بودیم.

درباره چهره مادر و این که چه فیزیک و ظاهر و پوششی در منزل داشته باشد هم نظری داشتید یا صرفا کار را به مرکز اوج کودک و نوجوان واگذار کردید؟

- بنده چون مدیریت ارشد پروژه را در مرکز اوج بر عهده داشتم، وظیفه تایید طراحی های تیم هنری را بر عهده داشتم. بنابراین طراحی شخصیت ها هم به تایید بنده رسیده بود.

سرپرست نویسندگان مجموعه پدر شما، محمدرضا سرشار است. ایشان هم در این زمینه نظری داشتند؟ یعنی سعی می کردند در متن فیلمنامه ها داستان را به سمتی ببرند که بحث آموزش حجاب به خوبی انجام شود؟

- سرپرستی استاد محمدرضا سرشار در نویسندگی این مجموعه به چند دلیل مهم بود. ما به این نتیجه رسیده بودیم که باید یک هجرت تاریخی از عرصه داستان به عرصه فیلمنامه صورت بگیرد تا قدرت ادبیات کودک و نوجوان، به عرصه انیمیشن تزریق فیلمنامه صورت بگیرد تا قدرت ادبیات کودک و نوجوان، به عرصه انیمیشن تزریق و مشکل فیلمنامه در این حوزه برطرف شود. بنابراین به سراغ مهم ترین نویسنده ادبیات کودک و نوجوان رفتیم که دارای شاگردانی بودند و می توانستند به شکل تیمی، چنین پروژه بزرگی را پیش ببرند (البته از قضای روزگار بنده پسر ایشان هم بودم!) ما با نویسندگان بسیاری در این زمینه کار می کنیم و شما اکنون، نخستین مجموعه را روی آنتن دیده اید. گروه فیلمنامه نویسی استاد سرشار، با حضور نزدیک به بیست نویسنده کار را آغاز کردند و بر اساس منظومه تربیتی پشتیبان شبکه و تلفیق آ« با هنر و تخصص داستان نویسی برای خردسالان، کار را آغاز کردند و تاکنون 91 قسمت از فیلمنامه بچه های ساختمان گل ها را نوشته اند. در این مجموعه، سبک زندگی اسلامی - ایرانی مد نظر بوده و آداب پوشش، یکی از اجزای این سبک زندگی است. آداب معاشرت، آداب تغذیه، آداب سفر، آداب بازی و ... از اجزای این منظومه تربیتی هستند.

غیر از «بچه های ساختمان گل ها» که به دلیل این مسئله خاص بسیار پربیننده شده، فکر می کنید سایر تولیدات ایرانی که از این شبکه پخش می شود هم مورد توجه کودکان قرار گرفته؟

- بله. هر مجموعه ای که بالای 500 دقیقه تولید شد، استانداردهای هنری را رعایت کرده و فیلمنامه خوبی داشته، بسیار پربیننده شده و هم قد مجموعه های خارجی ایستاده.
شنیده می شود که پشتیبانی مالی و همچنین تامین برنامه های شبکه های امید و نهال و پویا توسط سازمان اوج انجام می شود. این مسئله صحت دارد؟ به طور کلی مرکز اوج کودک و نوجوان چقدر روی شبکه کودک احاطه دارد و اثرگذار است؟

- این خبر صحت ندارد. سازمان صدا و سیما تامین مالی، انسانی، سخت افزاری، برنامه ای و ... شبکه کودک را بر عهده دارد و این شبکه، یکی از شبکه های معاونت سیماست. اما مجموعه های مختلفی به شبکه کودک در قالب مشارکت فرهنگی، کمک می کنند. مرکز اوج کودک و نوجوان، خانه انیمیشن انقلاب اسلامی، خانه مستند انقلاب اسلامی و مرکز هنرهای قومی بسیج از مجموعه هایی بودند که همه تولیدات مناسب خود را در اختیار شبکه کودک قرار داده اند تا پخش کند. رایزنی ها با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شهرداری تهران، مرکز رسیدگی به امور مساجد، راهنمایی و رانندگی و ... در جریان است تا تولیدات مشترک با این مجموعه ها نیز روی آنتن بیاید. البته این را باید اعتراف کرد که به دلیل سرمایه گذاری وسیع و دقیق مرکز اوج کودک و نوجوان در این زمینه، تولیدات این موسسه با مخاطبان بسیاری مواجه شده و قسمت مهمی از سفره برنامه ای شبکه کودک را تشکیل می دهد.

شما در حال حاضر به عنوان مدیر شبکه امید هم فعالیت می کنید یا در تیم تصمیم گیری آن هم هستید؟ چرا این شبکه افتتاح نمی شود؟ آیا قرار است بعد از افتتاح وضعیت پخش سریال ها با برنامه های تکراری سایر شبکه ها از این شبکه ادامه پیدا کند یا برنامه های خاصی برای بعد از افتتاح آن دارید؟

- بنده از ابتدای بهمن 1395 مسئولیتی در شبکه امید ندارم. با ارتقای کانال به شبکه، برادر مهدی سالم مدیریت آن را به شکل مستقل بر عهده گرفته اند و کلیه امور آن را پیش می برند. طبیعتا تاسیس یک شبکه تلویزیونی جدید، کار دشواری است و باید به ایشان و تیم شان فرصت داد تا بتوانند این مراحل سخت را طی کنند.

خوش بین نبودم
روایت حسین صفارزادگان از کارگردانی «بچه های ساختمان گل ها» و مسیری که طی شد تا ایده مادر بدون روسری در جمع محارم عملی شود.

«حدود 14 سال است به شکل حرفه ای انیمیشن کار می کنم. در دوره هنرستان تیزر می ساختم و هشت سال است کارگردان هستم. من اولین پروژه دفتر صبیان یعنی «اتل متل جنگله» را کارگردانی کرده بودم و «بچه های ساختمان گل ها» دومین انیمیشنی است که افتخار همکاری با آنها را داشتم.» این توضیح یک خطی حسین صفارزادگان است که کارگردانی «بچه های ساختمان گل ها» را بر عهده دارد. صفارزادگان ابتدا چندان خوش بین نبوده که می توان مادر را در خانه و پیش محارم بدون حجاب نشان داد.

در آغاز از او می پرسیم به فرجام ایده امید داشته: «راستش نه زیاد. این ایده از سال ها پیش در ذهن آقای محمد امین همدانی، مدیر خانه پویانمایی انقلاب اسلامی سازمان اوج بود و در یکی از کارهاش به شکل خیلی محدود به آن پرداخته بود ولی در «بچه های ساختمان گل ها» به خاطر بالا بودن تعداد قسمت ها، معلوم بود که دیده می شود و شرایط حساس تر به نظر می رسید. برای خودم جذابیت کار این بود که اولین بار است رخ می دهد.»

از او سوال می کنیم به عنوان یک مخاطب و نه کارگردان، نظرتان درباره حجاب انیمیشن چیست؟ صفارزادگان این طور جواب می دهد: «مادری که این سریال نشان می دهد، در خانه حجاب ندارد ولی در بیرون از منزل به شدت از حجابش مواضبت می کند. این واقعیتی است که کودک در زندگی خودش می بیند و مهم است که کودک دچار دوگانگی نمی شود. امیدوارم در آینده بتوانیم به شکل بهتر باز هم از این تمهید استفاده کنیم.»

بازخوردها درباره حجاب انیمیشن چطور بوده؟ کارگردان «بچه های ساختمان گل ها» می گوید: «در نوروز که سریال پخش شد، در فضای مجازی مورد بحث بود و به طور مشخص در یکی دو گروه تلگرامی درباره اش مرتب حرف زده می شد. نکته منفی وجود نداشت ولی خب بعضی ها هم نگران بودند. این کار مورد توجه آقای سرشار، مدیر شبکه پویا قرار گرفته. می دانم ضعف و کاستی هایی دارد اما نکته مهم این است که تابوشکنی کرده است.»

پرسش آخرمان از صفارزادگان درباره تکنیک کارگردانی «بچه های ساختمان گل ها» است: «ببینید وقتی قرار است یک کار تولید شود، مراحلی دارد که باید به عنوان توسعه پروژه هم از نظر فنی و هم گرافیکی انجام بگیرد. در این مرحله ما کارهای حوزه های مشابه و تعدادی از کارهای داخلی و خارجی را بررسی کردیم و روی بعضی از آنها اتود زدیم. بعد که این مرحله تمام شد، به عنوان پیشنهاد به کارفرما ارائه کردیم و به گرافیک مورد نظر دست پیدا کردیم. «بچه های ساختمان گل ها» جزو انیمیشن های صنعتی دسته بندی می شود و شیوه کارگردانی آن متفاوت از کارهای کوتاه است. کارگردان بیشتر درگیر هماهنگی و راهبری است.»

سدشکنی و ایجاد انحراف؟ هرگز

توضیحات امید مرندی، تهیه کننده «بچه های ساختمان گل ها» درباره روند ساخت این انیمیشن، چگونگی رسیدن به ایده برداشتن روسری مادر جلوی محارم، انتقادهایی که به سریال وارد است و ...
احمد رنجبر: کارتون «بچه های ساختمان گل ها» در استودیوی صبیان تولید شده؛ به تهیه کنندگی امید مرندی. او و تیم جوانش برای به بار نشستن این انیمیشن 17 ماه تلاش می کنند که نتیجه از اواخر سال پیش روی آنتن شبکه پویا است. محور اصلی گپ و گفت مان درباره حجاب مادر است که پیش محارم روسری ندارد و وقتی در جمع نامحرم قرار می گیرد، حجابش کامل است. با مرندی درباره چند مسئله دیگر هم حرف زده ایم. صاحب ایده برداشتن روسری مادر در میان محارم، کیفیت «بچه های ساختمان گل ها» و آینده ای که در انتظار این کارتون است.

جناب مرندی، چه کسی ایده حجاب

منبع: فردا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۱۱۹۷۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«بازی اختاپوس» از شبکه افق پخش می‌شود

مجموعه مستند «بازی اختاپوس» محصول مشترک مستند سیما و موسسه فرهنگی شهید آوینی از امشب، ۸ اردیبهشت ماه روی آنتن شبکه افق می‌رود.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، مجموعه مستند «بازی اختاپوس» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمد فیاضی که پیشتر روی آنتن شبکه یک سیما رفته بود، از امشب ۸ اردیبهشت روی آنتن شبکه افق می‌رود.

این مستند با نگاهی متفاوت به موضوع شکل‌گیری رژیم صهیونیستی و عملیات طوفان الاقصی پرداخته که روایتی از جنایت‌های این رژیم از ابتدا تا امروز است.

«بازی اختاپوس» محصول مشترک مستند سیما و موسسه اندیشه شهید آوینی که در ۱۰ قسمت با صدای وحید رونقی تولید شده است.

این مجموعه مستند از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۸:۳۰ از شبکه افق پخش و روز بعد ساعت ۷ بازپخش می‌شود.